Ruaihona

Iwi

Ngāti Awa
Hapū

Ngāi Tamaoki
Waka

Mātaatua
District

Waiariki

Kei Te Teko a Ruaihona marae, kei ngā tahataha tonu o te awa o Rangitaiki e tū ana. Ko tōna hapū ko Ngāi Tamaoki. Kei kōtata a Ruaihona i Ōtipa Pā. He wā i nōhia ai te whenua rā e ngā hapū o Ngā Maihi me Warahoe.

Ko te ingoa o te whare tipuna ko Ruaihona, arā, ko te whare kai ko Mahanga-i-te-rangi. I takea mai ngā uri o te marae nei i te waka o Mataatua. Ko Pūtauaki te maunga, ko Rangitaiki te awa.

E tū ana te marae Ruaihona ki runga i te whenua papakāinga o Hekerangi me ētahi marae e rua, ko Tuteao rāua ko Uiraroa. I tūwhera tuatahitia te whare tipuna nei i te 1 o Hūrae 1910. I tārai katoatia ngā whakairo o te whare e te tohunga whakairo nō Ngāti Tarāwhai a Eramiha Neke Kapua.